Antonius Deusing

De in het UMCG ontwikkelde perfusietechniek om donorlevers langer te bewaren en te testen, heeft afgelopen jaar geleid tot een recordaantal levertransplantaties. Niet alleen in Groningen, maar in heel Nederland. Inmiddels is er wereldwijde belangstelling voor deze perfusietechniek.

Donorlevers zijn buiten het lichaam maximaal 6 tot 10 uur te bewaren. Het orgaan moet daarom zo snel mogelijk naar de ontvanger, wat zorgt voor grote tijdsdruk bij transplantaties. Orgaanperfusie neemt deze tijdsdruk weg. Het UMCG beschikt sinds 2015 over een ‘Organ Preservation & Resuscitation’-unit. Dit is een ruimte waarin donororganen, zoals levers, longen en nieren voor transplantatie in perfusiemachines kunnen worden behandeld met zuurstofrijke vloeistof. Met de nieuwe perfusietechnieken kunnen organen niet alleen langer bewaard, maar ook vlak voor de transplantatie getest worden. Dit leidt ertoe dat meer organen geschikt te maken zijn voor transplantatie.

Protocol toegankelijk voor ieder transplantatiecentrum 

Het protocol van deze perfusietechniek voor het langer bewaren en testen van donorlevers is nu gepubliceerd in Nature Protocols. Hoofd van het UMCG Transplantatiecentrum Vincent de Meijer en chirurg in opleiding Otto van Leeuwen, schreven dit samen met Robert Porte, voormalig hoofd van het UMCG Transplantatiecentrum, nu werkzaam in Rotterdam. De Meijer: ‘Door deze publicatie is het protocol nu toegankelijk voor ieder centrum ter wereld dat levertransplantaties doet. Veel centra gebruiken deze techniek al en we hopen dat hierdoor meer centra volgen. Het is veilig voor de ontvangers en zorgt ervoor dat we meer patiënten een nieuwe lever en daarmee een nieuw leven kunnen geven.’

Recordaantal levertransplantaties 

Nadat het UMCG is 2015 met deze techniek begon, volgden enkele jaren later de andere centra in Nederland (Rotterdam en Leiden). De Meijer: ‘Dat leidde ertoe dat we in 2024 in Nederland een record aantal van 253 levertransplantaties hebben kunnen doen. In Groningen deden we er 95, ook dat is een record. We kunnen nu veel beter gebruik maken van de beschikbare donorlevers. Bijna 70% van onze transplantaties zijn gedaan met levers die we eerst ‘op de pomp’ hebben gehad. En vrijwel allemaal vinden deze transplantaties overdag plaats en zijn ze planbaar geworden, ook als gevolg van onze perfusietechniek.’ 

Internationale belangstelling

Medewerkers van transplantatiecentra uit Noorwegen, Duitsland, Israël, België en Australië kwamen al langs in het UMCG om een kijkje in de perfusiekeuken te nemen. De Meijer: ‘Don’t run too fast’ zeggen we tegen alle centra, doe het stap voor stap. We adviseren ze altijd om eerst ervaring op te doen met koude perfusie, waarbij de levers gekoeld bewaard worden en doorspoeld worden met perfusievloeistof. Dat is wel een voorwaarde voordat ze de warme perfusie kunnen doen.’  

Orgaanperfusionisten onmisbaar

Behalve dat de juiste apparatuur nodig is voor het uitvoeren van de perfusietechniek, zijn ook goed opgeleide medewerkers essentieel. Otto van Leeuwen was vanaf het begin betrokken bij het onderwijsprogramma voor orgaanperfusionisten. ‘We hebben als enige sinds 2022 de internationale opleiding tot orgaanperfusionist in het UMCG. Een opleiding waarvoor ieder jaar studenten uit de hele wereld zich aanmelden. Bij iedere perfusieprocedure is de aanwezigheid van één of twee orgaanperfusionisten noodzakelijk. Zonder deze professionals kan je de perfusietechniek niet goed uitvoeren. ‘